Frontaalkwabdementie (frontotemporale dementie, ziekte van Pick)
Frontaalkwabdementie is een vorm van dementie waarbij met name het voorste deel van de hersenen is aangedaan. De voorste hersenen regelen het gedrag en zijn vooral betrokken bij het beginnen en stoppen van handelingen. Patiënten met een frontaalkwabdementie kunnen niet meer goed beoordelen welk gedrag gepast is in welke situatie. Zo worden ze in gezelschap vaak onbeleefder, maken ze meer ruzie of worden ze zelf agressief. Ze houden geen rekening met anderen, gebruiken grovere taal of gaan lachen bij ernstige gebeurtenissen. Daarbij worden patiënten vaak ontremder en impulsiever. Zo kunnen ze teveel en te gulzig gaan eten omdat ze zich niet meer kunnen beheersen. Ook op sexueel kunnen ze ontremd raken. Ook gaan ze vaak roekelozer autorijden of kunnen ze spullen gaan stelen. Daarnaast zijn er vaak stemmingswisselingen en er is apathie. Apathie is een gebrek aan motivatie. Het geheugen en de taal zijn pas in een later stadium aangedaan. In de loop van het ziektebeeld worden mensen steeds dwangmatiger. Dit kan zich uiten in het overdreven verzamelen van spullen of behoefte aan vaste patronen.
Frontaalkwabdementie ontstaat vaak tussen de 40 en 60 jaar. Omdat het vaak niet ontstaat met geheugenproblemen maar met gedragsproblemen, duurt het vaak lang voordat de diagnose gesteld wordt. De diagnose wordt vaak verward met de depressie of overspannenheid.
Patiënten met een frontaalkwabdementie hebben er zelf meestal weinig last van. De familie heeft er juist wel veel last van. Hierdoor is de zorg voor iemand met frontaalkwabdementie vaak erg zwaar.
Rol van de geriater
Een geriater heeft veel ervaring met allerlei vormen van geheugenverlies, maar ook met stemmingsproblemen. Op de geheugenpoli kan gekeken worden of er sprake is van frontaalkwabdementie. Daarnaast wordt er gekeken of er geen lichamelijke oorzaak is voor de klachten.